روز ملی فناوری هسته ای

روزملی فناوری هسته ای

مراسم روز ملى فناورى هسته اى، امروز(20 فروردین) با حضور شخصیت هاى کشورى و لشگرى، چهره هاى سیاسى و علمى و مقامات و دانشمندان هسته اى کشور برگزار مى شود.

این مراسم به میزبانى سازمان انرژى اتمى در محل مرکز همایش هاى بین المللى صدا و سیما برگزار خواهد شد. 20 فروردین سال 1385 خبر دستیابى ایران به فناورى غنى سازى اورانیوم و راه اندازى یک زنجیره کامل غنى سازى توسط سانتریفیوژ هاى ساخت ایران اعلام شد و در پی این موفقیت دانشمندان و متخصصان کشورمان در دستیابی به نسل جدیدی از سانتریفیو‌ژها در ایران و اعلام آن به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، کشورمان در زمره کشورهای صاحب تکنولوژی در غنی‌سازی اورانیوم محسوب می‌شود.

این مراسم باشکوه در مشهد مقدس و جوار بارگاه ملکوتى ثامن الحجج (ع) برگزار شد و پس از آن با تصویب شوراى عالى انقلاب فرهنگى، به پاس قدردانى از تلاش هاى افتخار آفرین دانشمندان جوان ایرانى در دستیابى کشور به فناورى صلح آمیز هسته اى، 20 فروردین در تقویم رسمى ایرانیان «روز ملى فناورى هسته اى» نام گرفت. سال گذشته در این روز دکتر محمود احمدى نژاد رئیس جمهور در محل سایت هسته اى نطنز و در مراسم روز ملى فناورى هسته اى خبر ورود ایران به مرحله تولید صنعتى سوخت هسته اى را اعلام کرد، این توانایى استراتژیک که به تأیید کارشناسان و بازرسان آژانس انرژى اتمى نیز رسیده، ایران را در زمره کشورهاى هسته اى جهان قرار داده است. انتظار مى رود دکتر احمدى نژاد رئیس جمهور و مهندس رضا آقازاده معاون وى و رئیس سازمان انرژى اتمى سخنرانان مراسم امسال روز ملى فناورى هسته اى باشند.

همچنین محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور ایران، دیروز تاکید کرد که آمریکا و کشورهای ‏اروپایی 3 هزار سانتریفیوژ برای غنی سازی اورانیوم در اختیار داشته باشد را پذیرفته اند، اما افزود که تولید ‏سوخت اتمی با زمانبندی ایران و به هر نحو که این کشور بخواهد ادامه خواهد داشت و این کشور هیچ گونه ‏محدودیتی را از سوی مجامع بین المللی نمی پذیرد.

همچنین دکتر فیروزآبادی رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ضمن تبریک این روز گفت: امروز هدف گیری آمریکایی ها در برچیدن فن آوری هسته ای ایران و محروم ساختن ملت ما از حقوق مسلم خود، به شکست انجامیده است و نایل آمدن ایران به مرحله ای شکوهمند و شکوفا از صنعتی شدن برای سردمداران آنان بسیار سخت شده است.

وی افزود: پیروزی بزرگ هسته ای ایران، حاصل تدبیر و درایت مقام معظم رهبری، رویکرد هوشمندانه مسئولین نظام و دولت شجاع و خدمتگزار و مقاومت و ایستادگی عموم ایرانیان در دفاع از حقوق مسلم خود و همچنین بی اعتنایی آنان به تهدیدات و تحریم های اعمال شده از سوی بعضی قدرت های بزرگ  بوده است.

وی در پایان با اشاره به اهمیت این روز و تجلیل از مقاومت و پایداری ملت ایران و نخبگان و دانشمندان جوان هسته ای که با انگیزه و ایمان راسخ خود پیشرفت و تسریع فرآیند توسعه کشور را رقم زده اند گفت: به یاری خداوند متعال نیروهای مسلح پابه پای ملت با ایمان و انقلابی و مصمم ایران و مسئولین هوشمند نظام و دولت محبوب گام برداشته و در سال نوآوری و شکوفایی،فتنه های دشمنان را ناکام و آنان را از پیگیری خط توطئه و تهدید پشیمان خواهند کرد.  

فرآیند غنی‌سازی اورانیوم و روش‌ سانتریفیوژ

در اورانیوم طبیعی که از فرایند تصفیه به دست می‌آید، تنها حدود 7/0 درصد ایزوتوپ اورانیوم 235 وجود دارد و بقیه آن را ایزوتوپ اورانیوم 238 و سایر ایزوتوپ‌ها تشکیل می‌دهند. از سوی دیگر بیش از 90% راکتورهای قدرت جهان که راکتورهای آبی هستند، به اورانیوم غنی‌شده نیاز دارند. بنابراین ضروری است که نسبت اورانیوم 235 موجود در اورانیوم طبیعی به وسیله فن‌آوری غنی‌سازی افزایش یابد.

جداسازی عناصر با وزن مخصوص‌های متفاوت در صنایع شیمیایی فن نسبتا ساده‌ای است و روش‌های مختلفی برای ایجاد جداسازی وجود داشته و به کار گرفته می‌شود. اشکال اساسی غنی‌سازی اورانیوم آن است که تفاوت جرم اورانیوم 235 و 238 اندک است. در نتیجه استفاده از فن‌آوری‌های معمولی امکان پذیر نیست و باید به فناوری‌های پیچیده با هزینه بسیار بالاتر روی آورد.

غنی‌سازی اورانیوم از جنگ جهانی دوم مورد توجه و استفاده قرار گرفت و کارخانجات عظیمی به خصوص در کشورهای آمریکا و شوروی سابق برپا شد.

روش‌های مهمی که تاکنون برای غنی‌سازی به کار گرفته شده است، عبارتند از: روش الکترومغناطیسی، روش پخش گازی، روش سانتریفیوژ و روش لیزر. البته از روش‌های شیمیایی و آیرودینامیک نیز برای غنی‌سازی استفاده می‌شود. در اینجا غنی‌سازی از طریق سانتریفیوژ به اختصار توضیح داده خواهد شد.

* روش سانتریفیوژ (Centrifuge) ابتدا در کشورهای هلند، آلمان و انگلستان توسعه یافت و با وجود اینکه هنوز هم این سه کشور مهمترین استفاده کنندگان از این روش هستند، چند کشور دیگر نیز بهره‌برداری از این روش را آغاز کرده‌اند. این روش بر این پایه قرار دارد که اگر گازی محتوی دو ایزوتوپ با جرم‌های متفاوت را در محفظه‌ای قرار داده و یک حرکت دورانی سریع در آن ایجاد کنیم، نیروی گریز از مرکز که با جرم متناسب است، موجب می‌شود که گاز با ایزوتوپ سنگین‌تر بیشتر به طرف جدار پیرامونی محفظه رانده شود تا گاز با ایزوتوپ سبک‌تر، بنابراین در لوله‌ای که گاز را از ناحیه مرکزی سانتریفیوژ خارج می‌کند، نسبت ایزوتوپ 235 اندکی بیش از گازی است که از ناحیه جداری به وسیله لوله خارج می‌شود. با استفاده هزاران دستگاه سانتریفیوژ که پشت سر هم قرار گرفته‌اند و هر یک گاز هگزا فلورور را اندکی غنی می‌کنند،‌ می‌توان به غنای دلخواه دست یافت.

در سال 2004، کشورهای انگلستان، آلمان و هلند، مهمترین استفاده کنندگان از روش سانتریفیوژ بودند. کشورهایی که تاسیسات غنی‌سازی ندارند برای برآوردن نیازهای خود از خدمات کشورهای دارنده این تکنولوژی استفاده می‌کنند. یک کارخانه غنی‌سازی، کپسول‌های محتوی هگزافلورور طبیعی را دریافت و کپسول محتوی هگزافلورور غنی‌شده را همراه با پسمان‌های آن به مشتری باز می‌گرداند.»