تراوش جو زهره و مریخ به سوی فضا - دانلود

تحقیقات جدید نشان می دهد که سیارات زهره و مریخ در حال از دست دادن جو خود می باشند.

زهره و مریخ از بعضی جنبه ها بسیار متفاوت و از جنبه هایی دیگر شبی هم هستن. درست است که مریخ جو بسیار نازک و رقیقی دارد ولی زهره دارای جوی غلیظ، سنگین و مسموم می باشد، ولی هر دو تحت تأثیر خورشید هستند! باد خورشیدی به طور مداوم سیارات منظومه ی شمسی را با فراری دادن جو آنها، مورد حمله قرار می دهد. باد خورشیدی توده ای از ذرات باردار پرانرژِ است که با سرعت از سمت خورشید به سمت بیرون منظومه ی شمسی در جریان است. آیا این امکان وحود دارد که مریخ هم مانند زهره دارای جوی ضخیم و غلیظ بوده ولی همه را از دست داده باشد؟

دو فضا پیمای اروپایی Mars Express و Venus Express دارای ابزارهای مشابهی هستند و هریک در حال گردش بدور یکی ازین دو سیاره می باشند. Mars Express در سال 2003 به مریخ رسید، ولی Venus Express در 2006 با زهره ملاقات کرد.  ایندو فضاپیما در حال حاضر در حال گردش در مدار هستند و بر فرآیندهای مختلف مریخ و زهره تحقیق می کنند. این دو پروژه فضایی، در دو سیاره ی زهره و مریخ می تواند سیاره شناسان را در فهم و پیشبرد سیاره شناسی تطبیقی کمک کند.

یکی از ابزارآلات مشابه که در هردوی این فضاپیماها نصب شده است، تحلیل گر پلاسماهای فضایی و اتمهای پر انرژی Analyser of Space Plasmas and Energetic Atoms (ASPERA) می باشد. این ابزار ASPERA کشف کرد که ذراتی از جو ایندو سیاره توسط باد خورشیدی به سمت فضا تراوش می کنند. زهره و مریخ هردو، باوجود تفاوتهایی که در اندازه و مدار دارند، الگوهای مشابهی در « ازدست دادن ذرات جوی» نشان می دهند. ازآنجایی که ایندو هیچ گونه میدان مغناطیسی  یکنواختی که جو را حفظ کند، ندارند، ذرات جو به راحتی به بیرون می پرند! درحالی که جو زمین توسط میدان قوی مغناطیسی اش، در مقابل بادخورشیدیِ وحشی، حفظ می شود!

دانشمندان امیدوارند این تحقیقات، آنها را در جهت تعیین نرخ تراوش ذرات جو زهره و مریخ کمک کند. سؤال این است که آیا بادخورشیدی مسئول نازک و رقیق شدن جو مریخ است؟ چرا که مریخ نصف زمین اندازه دارد ولی زهره تقریبا هم اندازه ی زمین است. در نتیجه گرانش مریخ ضعیف تر است و نمی تواند جوَّش را در مقابل باد خورشیدی نگه دارد.

این تحقیقات تنها در جهت شناخت بیشتر ایندو سیاره کاربرد ندارد، بلکه در فهم هرچه بهتر سیاره ی خودمان زمین نیز مفید است، وشاید دیدگاههایی نیز درباره ی آینده برای ما داشته باشد.

انیمیشنی جالب از تراوش جو زهره و مریخ بسوی فضا!

منبع: