1 ساعت نوری از زمین؛ مشتری و زحل
نور خورشید پس از 45 دقیقه سفر در میان فضا، به سیاره ی غول پیکر منظومه ی شمسی می رسد. مشتری، سلطان سیارات و پرجرم ترین سیاره ی منظومه ی شمسی است، یعنی اگر جرم همه ی سیارات دیگر را روی هم بریزیم، باز از جرم مشتری کمتر می شود.
مشتری نه تنها پرجرمترین بلکه بزرگترین سیاره است.
بله! مشتری واقعا بزرگ است، ولی با زمین یک تفاوت مهم دیگر هم دارد: و آن این است که مشتری مانند زمین از سنگ و خاک درست نشده است، بلکه تماما از گاز تشکیل شده است! در واقع مشتری یک توپ بزرگ گازی است که به خاطر نیروی جاذبه دور هم جمع شده است. این غول بزرگ گازی، دارای هیچ سطح محکمی نیست تا یک سفینه بتواند روی آن فرود بیاید! در واقع سفینه های بدون سرنشینی که تا به حال به سوی مشتری فرستاده شده اند، بدون اینکه روی سطح آن فرود بیایند، یا از کنار آن گذشته اند و یا در اعماق گازهای مشتری سقوط کرده اند و در حین آن اطلاعات علمی را از مشتری به سوی زمین مخابره می نمودند.
سفینه ای که در دریای عمیق گازی مشتری به سمت پایین حرکت می کند، دائماً با افزایش عمق، فشار بیشتری را احساس می کند. شبیه یک غواص که در اعماق دریا فشار لایه های آب بالای سرش را روی بدنش احساس می کند، سفینه ی فضایی نیز در اعماق گاز های مشتری به همین حال دچار می شود.
هیچ سفینه ای نمی تواند در آن اعماق تاب بیاورد، و تحت فشار زیاد مثل یک تکه چوب خرد می شود! در آن اعماق زیاد، گاز به شکل یک مایع گرم درمی آید.
دانشمندان فکر می کنند که شاید در اعماق بسیار زیاد درون سیاره ی مشتری، یعنی مرکز آن، یک کره ی سنگی اندازه ی زمین وجود داشته باشد.
قسمت بسیار جالب دیگر از این سیاره ی شگفت انگیز، طوفان ها و ابرهای گردبادی آن است. رنگها و طرحهای بسیار زیبایی توسط مواد مختلف در این طوفان ها تولید می گردد، که در تصاویر 1و2 به خوبی دیده می شود.
در میان تمامی طوفانها و گردبادهای سیاره، بزرگترین طوفان را به نام چشم مشتری می شناسند که در تصویر 2 دیده می شود. این گردباد بزرگِ سطح مشتری در واقع از نظر اندازه، 2 تا 3 برابر کل سیاره ی زمین است! در تصویر 3 ، زمین در کنار این چشم غولپیکر مشتری مونتاژ شده است، و می بینید که اندازه ی آن نسبت به زمین بسیار بزرگ است!
واقعیت این است که این طوفان ها و گردبادهای عظیم که در تصویر 4 دیده می شود، همگی در حال حرکت و چرخش اند.
ولی اینها تمام پدیده های جالب مربوط به این سیاره نیست، بلکه اگر دقت کنیم، اجسام ریز و درشتی را می بینیم که به دور این سیاره در حال چرخش و گردش اند.
مشتری دارای خانواده ی بزرگی است: مجموعه ای حدود 63 قمر تا به حال برای مشتری کشف شده است. این اقمار، مانند ماه که به دور زمین می گردد، به دور مشتری در چرخش اند. در میان اقمار مشتری، چهار قمر بزرگتر و معروف تر وجود دارد که حتی با یک دوربین دو چشمی معمولی از زمین دیده می شوند: این اقمار را گالیله ای می گویند. زیرا گالیله برای اولین بار آنها را دید. او با تلسکوپش این کشف را انجام داد. در تصویر شماره 5 این چهار قمر گالیله ای دیده می شوند: یو، اروپا، کالیستو و گانیمد.
در میان اقمار مختلف مشتری، مجموعه ای از انبوه تکه سنگها و قطعات یخ وجود دارد، که در یک مدار منظم به دور مشتری در حال چرخش اند. اگر از دور به این مجموعه سنگها و یخها نگاه کنیم، آن را مانند یک حلقه ی زیبا به دور این سیاره خواهیم دید. البته چون این حلقه خیلی نازک است، به راحتی دیده نمی شود: تصویر 6 یک نقاشی علمی از این تکه های یخ و سنگ است که به شکل حلقه ای به دور مشتری قرار دارد.
سیاره ی مشتری با تمام جذابیتش ما را برای دیدن زیبایی های سیاره ی بزرگ بعدی آماده می کند: زحل.
سیاره ی زحل حلقه های بزرگ و زیبایی دارد. این حلقه ها از پشت تلسکوپ، منظره ی بسیار چشم نوازی ایجاد می کند. حلقه های زحل نیز مانند حلقه های مشتری از انبوهی تکه های یخ بزرگ و کوچک تشکیل شده است. در تصویر 7 یک نقاشی علمی دیده می شود که تشکیل حلقه ها را از ذرات ریز و درشت یخ به خوبی نشان می دهد، این تصویر تخیلی با این فرض طراحی شده است که از دید ناظری درون حلقه ها به نظر برسد. از آنجایی که دما در اطراف زحل و مشتری بسیار پایین است، سرما اجازه نمی دهد که یخها ذوب شوند. حلقه های زحل در تصویر 8 با وضوح بیشتری دیده می شوند.
زحل نیز مانند مشتری دارای تعداد زیادی قمر است که به دورش می چرخند. تا به حال 56 عدد از این اقمار کشف شده است. اقمار زحل دارای اشکال مختلفی هستند ولی جالبترین آنها قمر تیتان است که مانند یک سیاره دارای جو غلیظ است و مملو از مواد آلی می باشد.
شباهت دیگر زحل با مشتری این است که زحل نیز مانند مشتری در واقع یک غول بزرگ گازی است، و دارای طوفانها و گردبادهای زیادی است. اندازه ی زحل فقط کمی از مشتری کوچک تر است و اگر آن را کنار زمین بگذاریم تصویر 9 بدست می آید که نشان دهنده ی عظمت این سیاره نسبت به زمین است!
