آیا تاکنون پیش آمده است که بخواهید به تاریخ و زمان دقیق آخرین باری که کامپیوتر Shutdown شده است پی ببرید؟ مثلا اگر بخواهید بدانید که کامپیوتر شما در محل کارتان بعد از شما روشن شده است یا نه و اگر شده در چه ساعتی؟ یا کامپیوتر شخصی شما توسط شخص دیگری استفاده شده است یا نه و هزاران مورد دیگر. در این ترفند قصد داریم نحوه پی بردن به این موضوع را از طریق 3 راه مختلف در ویندوزهای XP و ویستا بررسی نماییم.

راه اول در ویندوز XP

اگر از ویندوز XP استفاده می‏کنید:

از منوی Start به Run بروید.

عبارت   Eventvwr.msc  را وارد کرده و Enter بزنید.

در پنجره Event Viewer، از منوی کناری بر روی System کلیک کنید.

در قسمت دیگر پنجره، لیستی را مشاهده می‏کنید.

در بالای لیست، تیتر یکی از ستون‏ها Event است. بر روی Event کلیک کنید تا جدول بر اساس این لیست مرتب گردد.

اکنون در این ستون عدد 6006 را بیابید.

خواهید دید که تعدادی 6006 وجود دارد. این‏ها هر کدام تاریخ‏ها و زمان‏های خاموش شدن کامپیوتر شما هستند.

بالاترین 6006، آخرین زمان خاموش شدن کامپیوتر است. با مشاهده این سطر می‏توانید در ستون‏های Date و Time به ترتیب تاریخ و ساعت خاموش شدن رایانه را مشاهده کنید.

راه اول در ویندوز Vista

اما اگر از ویندوز ویستا استفاده می‏کنید:

بر روی منوی Start کلیک کنید.

عبارت  Eventvwr.msc  را وارد کرده و Enter بزنید.

در پنجره Event Viewer، از منوی کناری بر روی Windows Logs و سپس کلیک کنید.

در قسمت دیگر پنجره، لیستی را مشاهده می‏کنید.

در بالای لیست، تیتر یکی از ستون‏ها Event است. بر روی Event کلیک کنید تا جدول بر اساس این لیست مرتب گردد.

اکنون در این ستون عدد 1074 را بیابید.

خواهید دید که تعدادی 1074 وجود دارد. این‏ها هر کدام تاریخ‏ها و زمان‏های خاموش شدن کامپیوتر شما هستند.

بالاترین 1074، آخرین زمان خاموش شدن کامپیوتر است. با مشاهده این سطر می‏توانید در ستون Date and Time به ترتیب تاریخ و ساعت خاموش شدن رایانه را مشاهده کنید.

راه دوم : رجیستری

این راه از طریق رجیستری ویندوز انجام می‏پذیرد.

از منوی Start وارد Run شده و عبارت regedit را وارد نموده و Enter بزنید تا ویرایشگر رجیستری باز شود.

به مسیر زیر بروید:

HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Control\Windows

از قسمت دیگر پنجره، ShutdownTime را بیابید و بر روی آن کلیک کنید.

پس از انتخاب ShutdownTime، از منوی File بر روی Export کلیک کنید.

در پنجره Export Registry File، گزینه Save as type را بر روی Text Files تنظیم نمایید.

سپس فایل را با نام دلخواه در محیط مناسبی ذخیره کنید.

اکنون توسط My Computer به محلی که این فایل را ساخته‏اید بروید.

بر روی فایل دوبار کلیک کنید تا توسط Notepad باز شود.

اکنون در خط سوم این فایل متنی و در جلوی عبارت Last Write Time، می‏توانید آخرین تاریخ و ساعت خاموش شدن کامپیوتر را مشاهده کنید.

راه سوم : کدهای جادویی!

راه آخر شاید ساده‏ترین راه باشد.

از منوی Start به All Programs و سپس Accessories رفته و بر روی Notepad کلیک کنید.

حال در محیط Notepad کدهای زیر را عینأ Copy و Paste نمایید:

strValueName = "HKLM\SYSTEM\CurrentControlSet\Control\Windows\" _

& "ShutdownTime"

Set oShell = Create("W.Shell")

Ar = oShell.RegRead(strValueName)

Term = Ar(7)*(2^56) + Ar(6)*(2^48) + Ar(5)*(2^40) + Ar(4)*(2^32) _

+ Ar(3)*(2^24) + Ar(2)*(2^16) + Ar(1)*(2^8) + Ar(0)

Days = Term/(1E7*86400)

W.Echo "(www.Chortkeh.com) Akharin Tarikh va Zamaneh Khamoosh Shodaneh Computer = " & CDate(DateSerial(1601, 1, 1) + Days)

پس از کپی کدهای فوق، از منوی File بر روی Save as کلیک کنید. سپس فایل را با نام Chortkeh یا هر نام دلخواه و پسوند vbs. ذخیره کنید.

حالا به مسیری که فایل را ذخیره کرده‌اید مراجعه کنید.

پس از دوبار کلیک بر روی فایل، آخرین تاریخ و زمان خاموش شدن کامپیوتر را مشاهده نمایید! Tarfandcity

گوگرد یا سولفور یکی از عناصر شیمیایی اصلی گروه ششم (VIA) در جدول تناوبی و از خانواده اکسیژن است. ^[?] نماد آن S و عدد اتمی آن ?? می‌باشد اکتشاف این عنصر به پیش از تاریخ بازمی‌گردد.

گوگرد یک نافلز بی‌بو ، بی‌مزه و چند ظرفیتی است که بیشتر به شکل کریستال‌های زرد رنگ که در کانی‌های سولفید و سولفات به‌دست می‌آید شناخته شده می‌باشند. گوگرد یک عنصر حیاتی و لازم برای تمامی موجودات زنده می‌باشد و مورد نیاز ساخت اسید آمینوها و پروتئین‌ها است. این عنصر به صورت اولیه در کودها استفاده می‌شود؛ ولی به صورت گسترده‌تر در باروت، ملیّن‌ها، کبریت‌ها و حشره‌کش‌ها به کار گرفته می‌شود

< type="text/java">

//<![CDATA[
if (window.showTocToggle) { var tocShowText = "نمایش"; var tocHideText = "نهفتن"; showTocToggle(); }
//]]>

تاریخچه

نماد گوگرد در نزد کیمیاگران.

گوگرد که اسم لاتین آن Sulphur می‌باشد از زمان‌های باستان شناخته شده بود این عنصر با نام Brimstone در اسفار پنجگانه کتاب مقدس آمده‌است.^[?] هومر نیز گوگرد حشره‌کش را در قرن ? قبل از میلاد ذکر کرده بود. در سال ??? قبل از میلاد قبیله Bootier دیوارهای یک شهر را با سوزاندن مخلوطی از ذغال و گوگرد سوزانیده و خراب کردند. زمانی نیز در قرن ?? در چین باروت که مخلوطی از نیترات پتاسیم KNO3 کربن و گوگرد بود کشف شد.

کیمیاگران اولیه برای گوگرد نماد مثلثی که در بالای یک خط قرار داشت در نظر گرفته بودند. این کیمیاگران از روی تجربه می‌دانستند که عنصر جیوه می‌تواند با گوگرد ترکیب شود.

سوگند یا سئوکند در اصل به معنای گوگرد بوده است. در دوران گذشته یکی از روش‌های نهایی اثبات اتهام یا برائت متهمان، خوراندن آب گوگرد به آنان بوده است. چنانچه متهم بعد از خوردن گوگرد یا همان سوگند زنده می‌ماند، حکم به برائت وی می‌دادند. اصطلاح سوگند خوردن که تأکید شخص بر صحت گفته‌هایش است، در اصل از همین آیین گرفته شده است.

در اواخر دهه ???? آنتوان لاووازیه توانست مجامع علمی را متقاعد کند که گوگرد یک عنصر است و نه یک ترکیب.

 ترکیبات

یک ترکیب آلی گوگرددارdithiane.

از آنجایی که گوگرد یک نافلز است انواع ترکیبات یونی به وجود می‌آورد:

[ویرایش] ترکیبات معدنی

[ویرایش] سولفید

سولفات

• سولفات لیتیم
• سولفات روی
• سولفات آلومنیوم – Al₂(SO₄)₃
• آمونیوم سولفات – (NH₄)₂SO₄
• باریوم سولفات – BaSO₄
• کادمیوم سولفات – CdSO₄
• کلسیم سولفات (گچ) – CaSO₄
• سریوم (?) سولفات – Ce(SO₄)₂
• کبالت (?) سولفات – CoSO₄

 سولفیت

• سولفیت سدیم – Na₂SO₃

ترکیبات آلی

سم‌های فسفاته آلی در طول جنگ جهانی دوم در آلمان توسعه یافتند. سم دی‌ایزوپزوپیل فلوئور فسفات (DFP) یک معرف بسیار سمی است. پاراتیون و مالاتیون ترکیبات آلی فسفره هستند و به عنوان حشره‌کش موثر و کم‌دوام توسعه یافته‌اند.

در ساختمان شیمیایی پنی سیلین نیز گوگرد موجود است.

در تخم‌مرغ هیدروژن سولفید وجود دارد این ماده در آب حل می‌شود و تولید اسید می‌کند^.

 نقش بیولوژیکی

آنیون سولفات

تقریباً ?.?? درصد از وزن بدن انسان را گوگرد تشکیل می‌دهد. گوگرد در کراتین که در مو و ناخن موجود است ، جز عناصر اصلی محسوب می‌شود.

همچنین ترکیبات گوگرددار(VSC) باعث ایجاد بوی بد در دهان می‌گردند.

ترکیبات دی‌سولفیدی مابین پلی‌پپتیدها(پلی‌پپتید از به هم پیوستن چندین پپتید حاصل می‌گردد) در ساختار پروتئینی بسیار مهم می‌باشند. برخی از گونه‌های باکتری از سولفید هیدروژن بجای آب در فرایند فتوسنتز خود استفاده می‌کنند.

 ایزوتوپ‌ها

گوگرد ?? ایزوتوپ دارد که چهار عدد از آنها پایدار هستند.

 کانی ها

عنصر گوگرد در طبیعت به صورت طبیعی و خالص، یا به صورت ترکیبات سولفید و سولفات همراه با سایر عناصر فلزی و غیرفلزی یافت می‌شود. گوگرد سرد و خالص، زرد رنگ می‌باشد ولی اغلب اوقات بواسطه درجه حرارت‌های بالا یا ناخالصیها تغییر رنگ می‌دهد. بنا به سیستم تبلور، این نوع گوگرد به صورت گوگرد آلفا (رومبیک یا اکتاهدرال) گوگرد بتا ( مونوکلینیک یا منشوری)، گوگرد گاما (پلاستیک) و گوگرد بی شکل (کلوئیدی) می‌باشد.

عنصر گوگرد به همراه عناصر دیگر در کانی های مختلفی یافت می‌شود که مهمترین آنها، پیریت، مارکاسیت، پیروتیت، کالکوپیریت، کالکوزیت، کوولیت، بورنیت، اسفالریت، انیدریت، ژیپس و .... است.

 موقعیت در جدول تناوبی

این عنصر در دوره سوم جدول مندلیف و در گروه ششم یعنی گروه اکسیژن قرار دارد. قبل از آن فسفر بعد از آن کلر ، بالایش اکسیژن و زیرش سلنیوم جای گرفته‌اند.

   ویژگی‌ها

گوگرد در حال سوختن

ظاهر این نافلز به رنگ زرد کمرنگ می‌باشد که بسیار سبک و نرم است. این عنصر به هنگام ترکیب با هیدروژن بوی مشخصی داشته که مشابه بوی تخم مرغ فاسد شده است. گوگرد با شعله آبی رنگ سوخته و بوی عجیبی از خود ساطع می‌کند(بنگرید به تصویر روبه‌رو). گوگرد در آب حل شدنی نیست ولی در دی‌سولفید کربن(سولفور دو کربن) حل می‌شود. حالت‌های معمول اکسیداسیون این عنصر ?-و?+و?+و?+ بوده که ?- و ?+ کاهنده هستند و تمایل رسیدن به ?+ که پایدارتر است را دارند و حالت‌های ?+ و ?+ از قاعده هشتایی(اشاره به ساختار گوگرد) پیروی نمی‌کنند.^[?] گوگرد در تمام حالت‌های مایع ، جامد و گاز شکل‌های چندگانه دارد که ارتباط بین آنها هنوز کاملاً درک نشده ‌است. گوگرد کریستالی به صورت حلقه گوگردی S? نشان داده می‌شود.

نیترید گوگرد پلیمری خواص فلزی دارد و این در حالی است که هیچ گونه اتم فلزی در خود ندارد(شبه فلز است). این عنصر همچنین خواص نوری و الکتریکی غیر معمولی نیز دارد. گوگرد غیرمتبلور یا پلاستیک با عمل سرد کردن سریع کریستال گوگرد حاصل می‌شود. مطالعات در زمینه اشعه ایکس نشان می‌دهد که گونه غیر متبلور و بی‌نظم ممکن است که ? اتم در هر ساختار پیچشی ستاره مانند داشته باشد.

گوگرد می‌تواند به دو حالت کریستالی بدست آید به صورت اورتورومبیک(گوگرد هشت وجهی) یا بلور مونو کلینیک که اولی در دماهای معمولی پایدارتر می‌باشد.

 کاربردها

گوگرد به صورت آزاد و به صورت ترکیبی موارد مصرف بسیاری دارد ولی بیشترین کاربرد آن برای تهیه ترکیبات شیمیایی و فرآورده‌های میانی در چرخه صنعت است. بیشترین مصرف گوگرد در سال‌های اخیر در صنایع کشاورزی و تهیه کودهای فسفاتیک بوده است.

گوگرد صنعتی بازیافت شده از هیدروکربن‌ها در ونکوور

گوگرد یکی از اجزای باروت می‎باشد. همچنین گوگرد برای جوشکاری لاستیک به کار می‎رود. گوگرد به عنوان ماده از بین برنده قارچ و همچنین ضدعفونی کننده و کود به کار می‎رود گوگرد برای تهیه اسید سولفوریک نیز مورد استفاده قرار می‎گیرد. گوگرد همچنین برای ساختن چندین نوع کاغذ، ماده سفیدکننده و به عنوان عایق الکتریکی مورد استفاده است.

ترکیبات گوگرد بسیار سمی است، برای مثال مقدار کمی سولفید هیدروژن می‎تواند متابولیسم بدن را دگرگون کند اما مقادیر بیشتر آن می‎تواند به سرعت باعث مرگ از راه فلج تنفسی شود. سولفید هیدروژن با سرعت حس بویایی را از بین می‎برد. دی‏اکسید گوگرد آلوده‎کننده مهم جوی می‎باشد.^[??][??] این عنصر برای استفاده‌های صنعتی مانند تولید (H?SO?)اسید سولفوریک برای باتریها تولید باروت و حرارت دادن لاستیک تولید می‌شود. گوگرد در فرایند تولید کودهای فسفاتی به عنوان ماده ضد قارچ عمل می‌کند. سولفاتها در کاغذهای شستشو و خشک‌بار نیز کاربرد دارند. همچنین گوگرد در ساخت کبریت و در آتش‌بازی نیز به‌کار گرفته می‌شود. تیوسولفات آمونیوم یا سدیم به عنوان عامل ثابت کننده در عکاسی کاربرد دارد. سولفات منیزیم می‌تواند به عنوان ماده ضد خشکی و ملین که یک مکمل منیزیم گیاهی است به کار گرفته شود.

 منابع معدنی

عنصر گوگرد به صورت ترکیبات مختلف در کانسارهای بسیاری قابل پی جویی و اکتشاف است.

• کانسارهای گوگرد آزاد:

در این گونه کانسارها گوگرد به صورت طبیعی یافت می‌شود و براساس خاستگاه آنها، خود به چهار گروه تقسیم می‌شوند:

• • کانسارهایی با خاستگاه زیستی:

که باکتریها در تشکیل آنها نقش اصلی را داشته و معمولا رسوبی هستند.

• • کانسارهایی با خاستگاه آتشفشانی:

گوگرد در سنگ‎های آسمانی، در مجاورت چشمه‎های جوشان و همچنین آتش‎فشانها ^[??] و مخروطهای آتشفشانی و یا به صورت رگه‌های گوگردی در داخل سنگهای آتشفشانی یافت می‎شود.

کانسار گوگرد به رنگ زرد با خاستگاه آتشفشانی - دریاچه کوه آتشفشان Kawah Ijen در جاوا اندونزی

• • کانسارهایی با خاستگاه اکسیداسیون و احیا:

اینگونه ذخایر معمولا کوچک هستند و کاوکها و شکافهای سنگها را پر می‌کنند.

• • کانسارهایی با خاستگاه گرمابی:

گوگرد در این کانسارهای از واکنش شیمیایی بین هیدروکربنها و انیدریت در حرارت و فشار زیاد، ایجاد می‌گردد.

• کانسارهای سولفیدی گوگرد:

• • کانسارهای سولفورهای آهن:

گوگرد به صورت ترکیبی همراه با دیگر عناصر به صورت سولفید (مانند:پیریتPyrite)^[??][??] یافت می‌شود. گوگرد در این کانسارهای، از کانی های غیرآهنی همراه با پیریت و پیروتیت بدست می‌آید. همچنین در کانسارهای رسوبی آهن لایه‌ای که دارای زون سولفیدی می‌باشند، گوگرد یافت می‌شود.

• • کانسارهای سولفورهای فلزی غیر آهنی:

گوگرد همراه با کانی های سولفوره مانند اسفالریت بازیابی می‌شود.

• کانسارهای سولفاتی:

از بزرگترین منابع گوگرد به شمار می‌روند. گوگرد در این نوع کانسارهای همراه با مواد معدنی مانند گچ(CaSO4·2H2O) و انیدریت است. همچنین همراه با سولفات باریوم یافت می‎شود.

پودر گوگرد

• گاز طبیعی و نفت:

مهمترین ذخایر گوگرد در جهان امروز به شمار می‌آیند. از این منابع، گاز طبیعی بهمراه گاز ترش یا هیدروژن سولفوره گازی (H2S) استخراج شده و گوگرد آزاد بعنوان محصول همراه بازیابی می‌ گردد. گوگرد همچنین در نفت خام ^و گازهای طبیعی وجود دارد. از جهتی دیگر نکته شایان ذکر در مورد وجود ترکیبات گوگرددار در مواد نفتی قابلیت خورندگی آنها و صدمه زدن به تجهیزات توزیع است.

• ماسه‌های قیری و نفتی:

گوگرد به صورت کمپلکس آلی در آنها وجود داشته و به عنوان محصول همراه به هنگام پالایش آنها، بدست می‌آید.

• زغال سنگ و شیل نفتی:

این عنصر در مقادیر کم نیز از زغال سنگ و نفت که در هنگام سوختن دی‌اکسید گوگرد تولید می‌کنند بدست می‌آید. استانداردهای سوختی بصورت فزاینده‌ای به گوگرد برای استخراج سوختهای فسیلی نیاز دارند ، لیکن دی اکسید گوگرد با قطرات آب ترکیب شده و باعث بوجود آمد باران اسیدی می‌شود.

• اقیانوس ها:

گوگرد در آب اقیانوسها به صورت سولفاتهای محلول کلسیم، منیزیم و پتاسیم وجود دارد.

بنا بر آمار سال ???? میلادی، کشورهای کانادا، هلند، اسپانیا، چین و آمریکا بیشترین میزان ذخایر گوگرد دنیا را بخود اختصاص داده اند.

[ویرایش] کانسارهای گوگرد در ایران

بیشتر کانسارهای گوگرد ایران به صورت ترکیب با گازهای ترش و منابع نفتی همراه است که امروزه از این منابع مقادیر نسبتاً زیادی گوگرد تولید و صادر می‌گردد.

از مهمترین کانسارهای دگرگونی گوگرد در ایران می‌توان به کانسار بستانه در غرب بندر لنگه ( ذخیره ??? هزار تن )، کانسار خمیر در شمال غرب بندر خمیر ( ذخیره ??? هزار تن )، کانسار دستکده در پایانه غربی جزیره قشم ( ذخیره ?? هزار تن )، کانسار لاتیدان در غرب بندرعباس ( ذخیره ? هزار تن )، کانسار غرب بندرعباس ( ذخیره ??? هزار تن ) و کانسار دلازیان در جنوب شرق سمنان ( ذخیره ? میلیون تن )اشاره نمود.

تعداد کانسارهای معدنی گوگرد ایران حدود ?? واحد است که از این تعداد هیچ معدنی فعال نیست. ذخیره اعلام شده این معادن حدود ?،? میلیون تن می‌باشد.^[??]

بهره برداری و تولید

استخراج سنتی گوگرد در جزیره جاوا اندونزی

بر حسب نوع کانسارها، گوگرد را هم به روش روباز و هم زیرزمینی می‌توان بدست آورد. روشهای استخراج و کانه آرایی گوگرد با دیگر مواد معدنی تفاوت دارد و روش و تکنولوژی مخصوص به خود را دارد.

در کانسارهای گوگرد طبیعی (آزاد) از روشهای معدنکاری سنتی جهت استخراج این ماده معدنی استفاده می‌شود.

استخراج گوگرد از گنبدهای نمکی بیشتر با روش فراش Frasch انجام می‌گیرد. در این روش آب داغ را از طریق چاه به بخش گوگرد دار تزریق می کنند، سپس گوگرد به صورت مایع از داخل زمین به خارج رانده می‌شود.

در مرحله فرآوری گوگرد، با استفاده از روشهای مختلف پرعیارسازی (تغلیظ) اقدام به عنی سازی ماده معدنی می نمایند. این روشها شامل موارد زیر است:

• پرعیار سازی نسبی با فلوتاسیون و سپس پالایش گوگرد
• ذوب توسط اتوکلاو، قبل یا بعد از پرعیارسازی نسبی و سپس پالایش
• ذوب و پالایش بدون پرعیارسازی نسبی و صاف کردن
• تقطیر سنگهای معدنی در ظروف چدنی و انصال آنها به اتاق کندانسه در بیرون از محیط کوره و تهیه گوگرد در اتاق کندانسه (کاربرد در ژاپن)

اقتصاد معدنی

گوگرد در ?? کشور پراکنده در سطح جهان تولید می‌شود.

آرژانتین با تولید کمتر از هزار تن در سال کوچک‌ترین تولیدکننده در جهان است. ?? کشور عمده تولیدکننده گوگرد به ترتیب حجم تولید عبارت‌اند از ایالات متحده، کانادا، روسیه، عربستان سعودی، ژاپن، آلمان، امارات متحده عربی، قزاقستان، ایران، مکزیک و لهستان که در مجموع در سال ???? مقدار ?? میلیون تن گوگرد تولید نموده اند که ?? درصد کل تولید جهانی گوگرد در سال مذکور است.

گوگرد عنصری حیاتی است که در بخش‌های کشاورزی و صنعت در تمامی کشورهای جهان مصارف گوناگون دارد. ?? کشور عمده مصرف کننده (به ترتیب مقدار مصرف) عبارت‌اند از: ایالات متحده، چین، مراکش، روسیه، هندوستان، برزیل، تونس، کانادا، ژاپن، مکزیک، آلمان و استرالیا که در جمع در برگیرنده ?? درصد میانگین جهانی مصرف گوگرد در سه سال گذشته بوده‌اند. ایران با مصرف ??? هزار تن گوگرد در سال ???? در رده ?? فهرست کشورهای مصرف کننده گوگرد قرار داشت. تا سال ???? بیش از ?? درصد (معادل ?/? میلیون تن) به گوگرد مازاد بر مصرف در منطقه خاورمیانه افزوده شده است.

 اقسام گوگردهای صنعتی

• گوگرد آلی: حاوی ?? درصد گوگرد و ?? درصد مواد آلی (مواد کمپوست شده، کود حیوانی ـ مرغی)

• بیوفسفات طلایی: حاوی ?? درصد خاک فسفات تغلیظ شده، ?? درصد گوگرد، ?? درصد مواد آلی، ? درصد روی و ??? گرم مایه تلقیح تیوباسیلوس است. این کود در ایران مورد استفاده است.

منبع: ویکی پدیا

از روزی که انسان برای نخستین بار شروع به نوشتن افکار خود کرد، پیوسته نگران موقعیت خود در عالم لایتناهی بوده است. لیکن تا سال 1788 و نوشته‌های «جیمز هاتن» ، مفهوم زمان تقریبا نامحدود ، تنها برای انسان دارای معنا بود و زمین صرفا در یک چارچوب موقتی مورد نظر قرار می‌گرفت. در اندیشه انسان قرون وسطی ، زمین از نظام بسته‌ای تشکیل می‌شد که از آغاز آن چندان وقتی نمی‌گذشت و عاقبت آن هم چندان دور نبود.

تاریخچه تخمین عمر زمین

از آنجایی که زمان غیر قابل لمس است، تصور ابعاد زمان نیاز به بصیرت ذهنی داشت که طبیعت ‌گرایان قرن هفدهم قادر به پذیرش آن نبودند، بنابراین نگرش قرون وسطایی کوتاه بودن زمان دنیوی همچنان باقی ماند. محققین مسیحی آن زمان بطور کلی می‌پنداشتند که سن زمین در حدود 6000 سال است، رقمی که بر اساس قبول نوشته‌های باستانی عبرانی قرار است.

سیر تحولی و رشد

تخمین عمر زمین از مدتهای بسیار طولانی فکر دانشمندان را به خود مشغول کرده بود. دانشمندان مختلف سعی داشتند با روشهای مختلفی سن کره زمین را تخمین بزنند که از آن جمله می‌توان تخمین عمر زمین را بر اساس شوری آب اقیانوسها و محاسبه میزان رسوبگذاری ذکر کرد. در سال 1897 ، فیزیکدان معروف «لرد کلوین» (Lord Kelvin) قدمت و عمر زمین را به این صورت تعریف نمود که زمین در ابتدا به حالت مذاب بوده و بعد سرد شده است. وی همچنین اظهار نظریه‌هایی را بر اساس فرضیه‌هایی در مورد منشأ و مبدا حرارت خورشید به عمل آورد و ادعا کرد زمین سنی در حدود 20 الی 40 میلیون سال دارد.

در اوایل قرن بیستم ، «رادرفورد» (Ruther Ford) و «هولمز» (Holmes) در انگلیس و «بولتوود» (Boltwood) در آمریکا دریافتند که تجزیه عناصر ناپایدار جهت تولید ایزوتوپهای رادیوژنیک می‌توانند برای تعیین سن کانیها و سنگهای پوسته کره زمین مورد استفاده قرار گیرند. ولی روشها و تکنیکهای تحلیلی در آن زمان آنقدر دقیق نبود که بتواند مقدار ایزوتوپهای رادیوژنیک موجود در سنگها را تعیین نماید. در نتیجه منحصرا بعد از سال 1950 که اسپکترومتر (Spectrometer) اختراع گردید، تعیین سن سنگها به طریق ایزوتوپی معمول گردید از این مقاله سعی می‌شود تا روشهایی را که از ابتدا برای برآورد عمر زمین مورد استفاده قرار گرفته، مورد بحث قرار دهیم و در نهایت به روشی که امروزه استفاده می‌شود و دقیقتر است، اشاره کنیم.

تخمین عمر زمین بر اساس شوری آب اقیانوسها

در سال 1715 «ادموند هالی» (Edmond Halley) ، منجم انگلیسی ، این مطلب را پیش کشید که سن زمین را می‌توان از روی مقدار شوری آب اقیانوسها محاسبه کرد. عملا نقشه این بود که مقدار شوری آب دریاها را با دقت تمام محاسبه و سپس عمل را ده سال بعد تکرار کنند، با محاسبه مقدار ازدیاد شوری آب در هر ده سال می‌توان زمان لازم برای تحصیل شوری آب فعلی را از آبهای شیرین اولیه بدست آورد. اگر هم چنین آزمایشی انجام شده باشد، هیچ ازدیادی در شوری آب اقیانوسها دیده نشد.

در اواخر قرن نوزدهم بعضی محققان با تجدید نظر در روش فوق و با تجزیه شیمیایی آب رودخانه‌ها ، مقدار سدیم اضافه شده به دریاها در هر سال توسط رودخانه‌های دنیا را محاسبه کردند. با دانستن حجم تقریبی آب اقیانوسهای امروزی و فرض اینکه آب اقیانوسهای اولیه شیرین بوده است و میزان ازدیاد سدیم توسط رودخانه‌های امروزی میانگینی برای تمام زمان زمین شناسی است، آنها زمان لازم برای تحصیل غلظت سدیم و شوری امروزی را محاسبه کردند. سرانجام نتیجه‌گیری کردند که از روز اولی که آب برای نخستین بار بر روی سطح زمین متراکم شد، 90 میلیون سال می‌گذرد. امروزه ما می‌دانیم که تخمین هالی از سن اقیانوسهای زمین به مراتب کمتر سن واقعی آنهاست. دلیل عمده آن هم این است که او تعویض سدیمی را که میان آب دریا و سنگهای پوسته کره زمینی صورت می‌گیرد، بسیار ناچیز می‌پنداشت.

تخمین عمر زمین بر اساس میزان رسوبگذاری

هر که سنگهای رسوبی را مطالعه کرده باشد، می‌داند که طبقه‌ای ضخیم از ماسه سنگ می‌تواند در عرض یک روز ته‌نشین شود یا لایه نازک گل رسی که روی آن قرار می‌گیرد، ممکن است برای ته‌نشین شدن به 100 سال زمان نیاز داشته باشد و سطح طبقه بندی میان آنها ممکن است نماینده مدت زمانی بیش از مجموع آنها باشد. برای ضخامت معینی از طبقات رسوبی میانگینی برای میزان رسوبگذاری وجود دارد. اگر تغییرات مهمی در شرایط محیط رسوبی رخ ندهد و فرسایش نیز در امر رسوبگذاری وقفه ایجاد نکند، ضخامت طبقات کم و بیش متناسب با زمان سپری شده خواهد بود.

زمین شناسان اواخر قرن نوزدهم تصور می‌کردند که می‌توانند در صورت تخمین میزان ته‌نشست در محیطهای رسوبی امروزی ، زمان مشخص شده توسط واحدهای سنگهای قدیمی مشابه را نیز معین کنند. آنها همچنین تصور می‌کردند که در صورت تعیین ضخامت کل طبقات رسوب کرده در گذشته ، خواهند توانست کل زمان زمین شناسی طی شده را تخمین بزنند.

تخمین عمر زمین بر اساس سرد شدن کره زمین

در بسیاری مناطق درجه حرارت معادن عمیق ازدیاد محسوس و یکنواختی را بر حسب ازدیاد عمق نشان می‌دهد. این افزایش حرارت نشان می‌دهد که دما از درون گرم زمین به طرف قسمت سرد خارجی آن جریان دارد و از پوسته زمین متصاعد می‌شود. این اتلاف گرما قابل اندازه گیری است و منطق « کلوین » (Kelvin) استدلال می‌کرد که اگر زمین با از دست دادن حرارت ، تدریجا در حال خنک شدن است، پس در زمان گذشته می‌بایست گرمتر بوده باشد. کلوین این پدیده را به صورت اتلاف حرارت از یک حالت مذاب اولیه در نظر گرفته بود و با مطالعه میزان جریان حرارت امروزی نشان داد که از نظر زمان زمین شناسی ، مسلما مدت زیادی از زمانی که زمین در حالت مذاب بوده، نگذشته است.

این زمان ظاهری تبلور پوسته جامد زمین ، حداکثر قدرت ممکن را برای حیات ، آنگونه که ما می‌شناسیم، مشخص کرد. عدم دسترسی به جزئیات مربوط به نقطه ذوب سنگها و هدایت گرما تحت شرایط حرارت و فشار زیاد ، مانع ارزیابی دقیق زمان تبلور می‌شد، لکن مدت تعیین شده بسیار کم بود. بر این اساس زمانی که کلوین بدست آورده بود، 100 میلیون سال بود.

مواد رادیواکتیو

بعضی از مواد معدنی دارای خاصیت رادیواکتیو هستند، بدین معنی که از خود سه نوع اشعه خارج می‌سازند. اشعه خارج شده یا دارای بار الکتریکی مثبت است، که در این صورت به نام پرتو آلفا خوانده می‌شود و یا دارای بار اکتریکی منفی است که اشعه بتا خوانده می‌شود. نوع سوم اشعه که نزدیک به اشعه ایکس است، از نظر الکتریکی خنثی است و به نام اشعه گاما خوانده می‌شود. در اثر صدور این ذرات ، به مرور جسم به مواد دیگر تبدیل می‌شود.

مدت زمانی را که جهت نصف شدن اتمهای اولیه لازم است، به نام زمان نیم عمر می‌خوانند. زمان نیم عمر اجسام مختلف ، متفاوت است و از چند ثانیه تا چند میلیارد سال تغییر می‌کند. سنگهای تشکیل دهنده زمین معمولا حاوی یک یا چند ماده رادیواکتیو نظیر اورانیوم ، رادیوم ، توریوم و پتاسیم و... هستند. با در دست داشتن سرعت تجزیه و اندازه گیری مقدار اولیه و ماده تبدیل شده موجود در نمونه ، می‌توان زمانی را که از تجزیه نمونه می‌گذرد، بدست آورد و بر اساس همین روش است که سن زمین تعیین شده است

تخمین سن زمین بر اساس سنگهای آسمانی

قسمت اعظم و در ضمن قدیمیترین بخش تاریخ زمین شناسی را بخش پرکامبرین تشکیل می‌دهد که معمولا از نظر سنگ شناسی مشخص است و می‌توان سنگهای متعلق به آن را را تشخیص داد. آزمایشات مختلف بر روی سنگهای این بخش ، اعداد متفاوتی را بدست داده که کمترین آنها 600 میلیون سال و بیشترین آنها 3.5 میلیارد سال است. اگر تصور کنیم که پرکامبرین از 3.5 میلیارد سال پیش شروع شده ، زمان تشکیل زمین مسلما از این عدد بیشتر است و بنابراین برای تعیین سن زمین از عوامل دیگر نیز بایستی کمک گرفت.

یکی از این عوامل ، سنگهای آسمانی است. از آنجا که مطابق تمام نظریات موجود ، تشکیل زمین و سایر سیارات منظومه شمسی همزمان بوده است، با تعیین سن این سنگها می‌توان سن واقعی زمین را بدست آورد. حداکثر سنی که تا به حال برای سنگهای آسمانی بدست آمده 4،6 میلیارد سال بوده است. یکی دیگر از عواملی که به تعیین سن زمین کمک می‌کند، نمونه‌هایی است که از ماه گرفته شده و بر اساس تجزیه نمونه‌های مذبور عددی نظیر عدد فوق برای آنها حاصل شده است. بدین ترتیب می‌توان عدد 4،6 میلیارد سال را برای سن زمین در نظر گرفت.